حفظ زبان فارسی مدیون توجه به ترجمه قرآن است

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: تردید نیست که یکی از علل رشد زبان فارسی توجه به ترجمه قرآن به زبان فارسی است. غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایرانبه مناسبت روز کتاب و کتاب‌خوانی گفت: سالروز وفات مرحوم علامه طباطبایی، مفسر قرآن و فیلسوف معاصر روز کتاب و کتاب‌خوانی نامیده شده است. در چنین روزی کتابخانه ملی باید علمدار ترویج کتاب و کتاب‌خوانی باشد. غلامعلیحدادحدادعادل،عادلرئیسفرهنگستانزبانوادبفارسیباحضوردرمرکزهمایش‌هایبین‌المللیسازماناسنادوکتابخانهملیایرانبهمناسبتروز کتابروزکتابوکتاب‌خوانیگفت:سالروزوفاتمرحومعلامهطباطبایی،مفسرقرآنوفیلسوفمعاصرروزکتابوکتاب‌خوانینامیدهشدهاست.درچنینروزیکتابخانهملیبایدعلمدارترویجکتابوکتاب‌خوانیباشد.حداد عادل ادامه داد: البته ما نعمت همسایگی با کتابخانه ملی را در این منطقه داریم و حق همسایگی سر جای خودش محسوب می‌شود. مجلس امروز با رونمایی از نسخه قدیمی ۹۰۰ ساله قرآن کریم به همراه ترجمه فارسی است. نسخه‌های خطی یک سند مسلم برقدمت و اصالت تمدن هر کشور است. میراث فرهنگی هر کشور مثل حافظه هر آدمی است. شما اگر حافظه یک انسان را پاک کنید، از اوچیزی باقی نمی‌ماند. اگر میراث فرهنگی یک ملت هم شناخته نشود، از فرهنگ آن ملت چیزی باقی نمی‌ماند. حدادعادلادامهداد:البتهمانعمتهمسایگیباکتابخانهملیرادراینمنطقهداریموحقهمسایگیسرجایخودشمحسوبمی‌شود.مجلسامروزبارونماییازنسخه قدیمینسخهقدیمی۹۰۰سالهقرآنکریمبههمراهترجمهفارسیاست.نسخه‌هایخطییکسندمسلمبرقدمتواصالتتمدنهرکشوراست.میراثفرهنگیهرکشورمثلحافظههرآدمیاست.شمااگرحافظهیکانسانراپاککنید،ازاوچیزیباقینمی‌ماند.اگرمیراثفرهنگییکملتهمشناختهنشود،ازفرهنگآنملتچیزیباقینمی‌ماند.رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه بهترین و گویاترین میراث فرهنگی هر کشور میراث مکتوب است، افزود: وقتی یک نسخه خطی با قدمت ۹۰۰ ساله پیدا می‌شود، از جهات مختلف فواید فرهنگی دارد. از جهت کالبدی دلالت‌بر پیشرفت کاغذسازی و مهارت دارد. از حیث کتابسازی حکایت از حل صنعت صحافی می‌کند. از حیث جلد، طرح و نقاشی سطح هنری را بیان می‌کند. خط وخوشنویسی آن جهت دیگری دارد و رموز دیگر صنعتی از ظاهر این کتاب فهمیده می‌شود. رئیسفرهنگستانزبانوادبفارسیبابیاناینکهبهترینوگویاترینمیراث فرهنگیمیراثفرهنگیهرکشورمیراثمکتوباست،افزود:وقتییکنسخهخطیباقدمت۹۰۰سالهپیدامی‌شود،ازجهاتمختلففوایدفرهنگیدارد.ازجهتکالبدیدلالت‌برپیشرفتکاغذسازیومهارتدارد.ازحیثکتابسازیحکایتازحلصنعتصحافیمی‌کند.ازحیثجلد،طرحونقاشیسطحهنریرابیانمی‌کند.خطوخوشنویسیآنجهتدیگریداردورموزدیگرصنعتیازظاهراینکتابفهمیدهمی‌شود.وی به سطح محتوایی و معنوی نسخه خطی اشاره کرد و افزود: یک نسخه خطی، سند علمی بر قدمت و اصالت یک‌ ملت است. بنابراین،هر نسخه خطی باید حفظ شود تا به عنوان یک سند به آن استناد شود. از طرفی، هرچه یک سند قدیمی‌تر باشد بهتر است. نسخه‌های خطی قرآن کریم از همه نسخه‌های کتاب‌های دیگر در ایران فراوان‌تر است. چون مردم اعتقاد داشتند و برای اینکه قرآن را بخوانند و بهره ببرند، تکثیر می‌کردند. نه اینکه در کتابخانه‌ها بگذارند تا محققان درباره آن‌ها تحقیق کنند. بنابراین تا بخواهید در روستاها، امام‌زاده‌ها،کتابخانه اشخاص و سراسر کشور نسخه خطی قرآن موجود است. ویبهسطحمحتواییومعنوینسخهخطیاشارهکردوافزود:یکنسخهخطی،سندعلمیبرقدمتواصالتیک‌ملتاست.بنابراین،هرنسخهخطیبایدحفظشودتابهعنوانیکسندبهآناستنادشود.ازطرفی،هرچهیکسندقدیمی‌ترباشدبهتراست.نسخه‌هایخطی قرآن کریمخطیقرآنکریمازهمهنسخه‌هایکتاب‌هایدیگردرایرانفراوان‌تراست.چونمردماعتقادداشتندوبرایاینکهقرآنرابخوانندوبهرهببرند،تکثیرمی‌کردند.نهاینکهدرکتابخانه‌هابگذارندتامحققاندربارهآن‌هاتحقیقکنند.بنابراینتابخواهیددرروستاها،امام‌زاده‌ها،کتابخانهاشخاصوسراسرکشورنسخهخطیقرآنموجوداست.حداد عادل با تاکید بر ترجمه‌های فارسی قرآن گفت: تردید نیست که یکی از اسباب و علل رشد زبان فارسی توجه به ترجمه قرآن به زبان فارسی است. این ترجمه تفسیر طبری متعلق به حوالی ۳۵۰ هجری قمری است. یعنی این ترجمه کامل از قرآن کریم قبل از شاهنامه وقبل از بیهقی به زبان فارسی درآمده است. یعنی زبان فارسی به درجه‌ای از قوت رسیده بوده که فارسی‌زبانان توانستند قرآن را با همه عمق و پیچیدگی به زبان فارسی درآورند. حدادعادلباتاکیدبرترجمه‌هایفارسیقرآنگفت:تردیدنیستکهیکیازاسبابوعللرشدزبانفارسیتوجهبهترجمهقرآنبهزبانفارسیاست.اینترجمهتفسیرطبریمتعلقبهحوالی۳۵۰هجریقمریاست.یعنیاینترجمهکاملازقرآنکریمقبلازشاهنامهوقبلازبیهقیبهزبانفارسیدرآمدهاست.یعنیزبانفارسیبهدرجه‌ایازقوترسیدهبودهکهفارسی‌زبانانفارسی‌زبانانتوانستندقرآنراباهمهعمقوپیچیدگیبهزبانفارسیدرآورند.باشگاه خبرنگاران جوانفرهنگی هنریادبیات